تبیین مفهومی تاب آوری و شاخص سازی آن در مدیریت سوانح اجتماع محور (cbdm)

نویسندگان

مجتبی رفیعیان

محمدرضا رضایی

علی عسگری

اکبر پرهیزکار

سیاوش شایان

چکیده

امروزه دیدگاه ها و نظریه های مدیریت سوانح و توسعة پایدار به دنبال ایجاد جوامع تاب آور در برابر مخاطرات طبیعی هستند. ازاین رو به نظر بسیاری از محققان، تاب آوری یکی از مهم ترین موضوعات برای رسیدن به پایداری است. در این ارتباط امروزه تاب آوری به عنوان راهی برای تقویت جوامع با استفاده از ظرفیت های آنان مطرح می شود و تعاریف، رویکردها، شاخص ها و مدل های سنجشی متفاوتی در مورد آن شکل گرفته است.برای پاسخ به این سؤال که کدام تعریف، رویکرد نظری و نظام شاخص سازی برای تحلیل و ارتقای جوامع تاب آور نسبت به مخاطرات طبیعی مناسب است؟ از روش توصیفی- تحلیلی و از ابزار کتابخانه ای استفاده شد. نتایج نشان می دهد که تعریف کارپنتر و همکاران(2001) به عنوان تعریف قابل تأکید در جامعه علمی بوده و بر این اساس، شاخص های مطلوب برای جهت سنجش تاب آوری در قالب ابعاد چهارگانه اجتماعی، اقتصادی، نهادی و کالبدی- محیطی پیشنهاد و در نهایت این نتیجه حاصل شد که مناسب ترین مدل بر اساس رویکرد مفهومی و ساختار شاخص سازی ارائه شده، مدل ترکیبی          drop کاتر و cbdm می باشد ؛ زیرا این مدل ترکیبی به طور هم زمان دارای ویژگی هایی نظیر مکان محور بودن (جغرافیایی)، یکپارچه نگری در انتخاب ابعاد و شاخص ها و مشارکت پذیری مردم به عنوان ذی نفعان کلیدی برنامه ریزی و مدیریت سوانح طبیعی در جوامع محلی است.

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

تحلیلی بر ظرفیت سازی گردشگری اجتماع محور

گردشگری را می‌توان «صنعت سفید» نام نهاد، زیرا بر خلاف اغلب صنایع تولیدی، بدون آلوده سازی محیط زیست انسانی، زمینه‌ساز دوستی و تفاهم بین ملت‌ها و ارمغان آورنده صلح و صفا برای مردم است. گردشگری یکی از منابع درآمد و ایجاد اشتغال در سطح ملی است. گردشگری بخصوص در زمانی که سود فعالیت‌های دیگر بخش‌های اقتصادی در حال کاهش باشد، جایگزین مناسبی برای آنها و راهبردی برای توسعه است. براین مبنا دلیل اصلی توسع...

متن کامل

ارزیابی تاب آوری اقتصادی و نهادی جوامع شهری در برابر سوانح طبیعی

امروزه جوامع در تلاش برای دست‌یابی به شرایطی هستند که در صورت وقوع بحران، بازگشت سریع آن‌ها را به وضعیت پیش از بحران (اولیه یا عادی) فراهم سازد. از این رو در سال‌های اخیر به تاب‌آوری به جای آسیب‌پذیری تأکید خاصی می‌شود. این پژوهش از نوع کاربردی است که با استفاده از روش توصیفی- تحلیلی به شناسایی شاخص‌ها و عوامل مؤثر بر تاب‌آوری اقتصادی و نهادی و ارزیابی میزان آن‌ها در شهر تهران می‌پردازد. در این...

متن کامل

تبیین و تحلیل مفهوم تاب‌آوری و شاخص ها و چارچوب های آن در سوانح طبیعی

زمینه و هدف: علی­رغم گذشت بیش از سه دهه از تحقیقات اولیه در مورد تاب‌آوری، هنوز این مفهوم فاقد درک فراگیر و عملیاتی در حوزه‌های مختلف علمی از جمله مدیریت سوانح است. بسیاری از تناقضات موجود بر سر معنای تاب‌آوری از تمایلات شناختی، روشه­ای متدولوژیک و تفاوت های مفهومی بنیادی موجود و همچنین دیدگاه‌هایی که بر تحقیق در سیستم‌های اکولوژیکی، اجتماعی یا ترکیبی از هر دو تمرکز می کنند، ناشی می شود. بنابرا...

متن کامل

توزیع فضایی تاب آوری در برابر سوانح در سطح محلات کلانشهر تهران

خسارات بسیار جانی و مالی ناشی از سوانح طبیعی در کلان‌شهرها ضرورت ارزیابی و ارتقای تاب‌آوری پیش از وقوع حادثه را نشان‌ می‌دهد. کلان‌شهر تهران که مستعد زمین‌لرزه است، نیز از این امر مستثنا نیست. لذا در مقاله حاضر، مجموعه‌ای از شاخص‌های تاب‌آوری از سه مدل ۱BRIC، ۲CRI و ۳CDRI، شناسایی‌شده و جهت ارائه شاخص ترکیبی چندبعدی تاب‌آوری کلان‌شهر تهران مورداستفاده قرارگرفته ...

متن کامل

تبیین تاب آوری اجتماعات شهری به منظور کاهش اثرات سوانح طبیعی(زلزله)؛ مطالعه موردی: کلانشهر تهران

سوانح طبیعی که جزیی از فرایند زندگی بشر به شمار می رود و هر روزه بر تعداد و تنوع آنها افزوده می شود، به عنوان چالشی اساسی در جهت نیل به توسعه پایدار جوامع انسانی مطرح می باشند. از اینرو در حال حاضر دیدگاه غالب از تمرکز بر روی صرفا کاهش آسیب پذیری به افزایش تاب آوری در مقابل سوانح تغییر پیدا کرده است. در این میان، تاب آوری به عنوان 1- میزان تخریب و زیانی که یک سیستم قادر است جذب کند بدون آنکه از...

15 صفحه اول

تبیین تاب آوری اجتماعات شهری به منظور کاهش اثرات سوانح طبیعی

سوانح طبیعی که جزیی از فرایند زندگی بشر به شمار می رود و هر روزه بر تعداد و تنوع آنها افزوده می شود، به عنوان چالشی اساسی در جهت نیل به توسعه پایدار جوامع انسانی مطرح می باشند. از اینرو در حال حاضر دیدگاه غالب از تمرکز بر روی صرفا کاهش آسیب پذیری به افزایش تاب آوری در مقابل سوانح تغییر پیدا کرده است. در این میان، تاب آوری به عنوان 1- میزان تخریب و زیانی که یک سیستم قادر است جذب کند بدون آنکه از...

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید


عنوان ژورنال:
برنامه ریزی و آمایش فضا

ناشر: دانشگاه تربیت مدرس

ISSN 1605-9689

دوره 15

شماره 4 2012

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023